[ Pobierz całość w formacie PDF ]

i sprawiedliwością w Zaświatach. Jego syn Horus, wcielony w panującego władcę,
związany był z żywymi, podobnie jak inni bogowie, z którymi utożsamiano króla.
Gdy nomarchowie En-Mont (obecnie Armant), na południe od Teb, ponownie
zjednoczyli Egipt po długim okresie anarchii i założyli XI dynastię, rolę dominującą
zaczął odgrywać bóg ich rodzinnego miasta, Montu, którego kult rozpostarł się od
En-Mont do trzech sÄ…siednich miast: Teb, Medamud i Tod. To ponowne zjednoczenie
dokonane zostało zbrojnie i od tego czasu bóg Montu stał się bogiem wojny.
Dynastia XI została jednak pozbawiona władzy przez pochodzącego z Teb
dostojnika imieniem Amen e m h
t . On i jego następcy wynieśli na ołtarze innego,
mało znanego boga zwanego Amunem. Dzieje Amuna w Tebach można prześledzić
od czasów panowania Intefa I z dynastii XI, na którego steli znaleziono po raz
pierwszy imię tego boga. Amun został jednak wprowadzony do Teb z Hermopolis
(Chmun), gdzie wraz ze swą partnerką Amaunet wchodzili w skład ogdoady, na
którą składały się cztery męskie i cztery żeńskie bóstwa personifikujące praocean
i jego właściwości (ciemność i nieskończoność, tajemniczość i niewidzialność).
Przeniesienie Amuna do nowej miejscowości miało na celu danie nowo
zjednoczonemu krajowi najwyższego boga czczonego przez ogół mieszkańców.
Amun został  panem bogów . Do jego hermopolitańskiego charakteru dodano nowe
cechy, wzięte od innych ważnych bogów krajowych: Ptaha z Memfis, którego już
uprzednio utożsamiano z prabogiem Taczenen, heliopolitańskiego boga R
i Mina
z Koptos.
Podczas panowania Amen e m h
t a I i jego następców Amun mógłby szybko
osiągnąć dominującą pozycję wyznaczoną dla niego przez zjednoczyciela kraju,
gdyby królowie dynastii nie przesunęli swej stolicy daleko na północ u wejścia do
Fajum, które udostępnili dla rolnictwa. Tym posunięciem władcy wzmocnili rolę
lokalnego boga Fajum  Sobka, oraz bogów Memfis i Heliopolis przeciwko
Amunowi, chociaż właśnie on stał się  Panem Tronów Obu Krain .
Właściwa supremacja Amuna rozpoczęła się wraz ze zwycięstwem
XVIII dynastii odniesionym nad Hyksosami i z podbojami egipskimi w Azji.
RywalizacjÄ™ z R
wyeliminowano w tym czasie przez połączenie Amuna z R

w Amona-R
W imieniu tego boga i z jego pomocą królowie XVIII dynastii stworzyli
.
imperium, w którym Amon-R
stał się najwyższym bogiem i  królem bogów . Dwie
wielkie świątynie wzniesiono dla niego w Karnaku (egipskie Opet-isut) i Luksorze
(egipskie Opet-r)
set, południowy Opet) i wspaniale wyposażono z danin
pochodzących z Azji. W ten sposób pozycja tego boga została utrwalona aż po kres
istnienia Egiptu jako państwa niezależnego.
ROZDZIAA
II
Charakter bogów
W poprzednim rozdziale przed naszymi oczyma przesunęła się gromada bogów
egipskich, którzy stopniowo, w miarę napływu pisanych dokumentów, wyłaniali się
z mroku prehistorii. Bogowie ci różnili się między sobą imionami, inne były ich
święta i miejscowości, które przypisano im pierwotnie w kulcie, a w wielu
przypadkach w ciągu całej historii kraju. Poza tymi zewnętrznymi cechami trudno
jest bliżej określić ich indywidualny charakter. y
ródła Starego Państwa milczą na ten
temat, dlatego też z reguły rekonstrukcja musi opierać się na dokumentach dużo
póz
niejszych, choć już pod koniec V dynastii Teksty Piramid dostarczają pewnych
rzeczowych wiadomości.
Nie można nakreślić obrazu wiary jednolitej i logicznej we wszystkich
szczegółach, która obowiązywała w całym Egipcie, bowiem taka jednolita wiara
nigdy nie istniała. Religia egipska nie została stworzona przez jednego myśliciela,
lecz powstała w wyniku lokalnych politycznych i kulturalnych rozbieżności. Nie
było w Egipcie nigdy dostatecznej siły, która wyeliminowałaby wszelkie lokalne
wierzenia lub połączyła je w jeden ogólny system teologiczny, w jednakowy sposób
obowiązujący wszystkich Egipcjan na terenie całego kraju. Chwilowa potęga
polityczna, ekonomiczna i kulturalna miast doprowadziła do tego, że pewne systemy
religijne były przyjmowane poza miejscem, gdzie powstały, co oczywiście nie
oznacza, że na obszarze, gdzie się rozpowszechniały, lokalne wierzenia ustępowały
nowo wprowadzonym. Przeciwnie, nowy system prawie zawsze nakładał się na
stary w ten sposób, że bóg lub bogowie starego systemu byli utożsamiani z bogami
nowego systemu.
Wyrażenie  utożsamiani jest tu może niezupełnie odpowiednie. Należałoby
raczej powiedzieć, że stopniowo dostrzegano w starym bogu po prostu inną postać
nowego boga, jego aspekt lub zawartą w nim istotę. Oczywiście, te idee mogły być
niejasne i z
le zdefiniowane. Leżą one poza percepcją umysłu ludzkiego, i Egipcjanie,
których cechował podstawowy brak umiejętnego definiowania i ścisłego logicznego
myślenia, nie odczuwali pilnej potrzeby usystematyzowania następstwa wypadków
i właściwego określenia tych spraw.
Niesłusznym byłoby jednak sądzić, na podstawie dużej liczby bóstw, które
pojawiły się początkowo pod postacią zwierząt czy przedmiotów nieożywionych, że
Egipcjanie uważali te właśnie przedmioty czy zwierzęta za bóstwa. Tego rodzaju
wierzenia zostały im przypisane przez inne ludy świata starożytnego, głównie przez
Greków, i za nie byli póz
niej ośmieszani, pogardzani i prześladowani przez
chrześcijan. Jest rzeczą zupełnie naturalną, że każda umysłowość, nawet
prymitywna, uważa przedmioty, zwierzęta lub nawet ludzi jedynie za widoczny
przejaw lub siedlisko abstrakcyjnej mocy boskiej. Według Sir Alana Gardinera
Egipcjanie, podobnie jak inni ludzie, starali się nawiązać kontakt z tą nadnaturalną
mocą i zorientowali się, że najlepszym sposobem, by to osiągnąć, jest obranie
jakiegoś konkretnego i widzialnego przedmiotu, w którym mogłyby być
zgrupowane atrybuty osobowości. Oczywiście trzeba założyć, że niepiśmienni [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

glaz.keep.pl